poemoj de MIYAZAWA Kenzi,
memtradukitaj esperanten

lingve kontrolitaj de Miyamoto Masao plus Sibayama Zyun'iti

宮沢賢治・自訳エスペラント詩集

エスペラント文校訂・宮本正男 + 柴山純一
Al la komentoj / 解説へ


printempo

Mi paŝtas mian ĉevalon
    prenante
       neĝoradiantan junan herbon.

(短歌)

雪山の反射のなかに
嫩草(わかくさ)を
しごききたりて馬に喰ましむ

mateno

Arĝentaj matenonuboj kovras
       maldifinitan torfkampon.

(短歌)

しろがねの夜あけの雲は
なみよりも
なおたよりなき野を被いけり

vespero

Stratusoj dependiĝas sur la montoj,
Milioj flustras en sekreta kastelruino.

(短歌)

山山に
白雲かかり
城あとの
粟さざめきて
今日も暮れたり

loĝadejo

La suda vilaĝo novlunoforma,
Diras ke ĝi; ne volas loĝigi min.
    ... Ah, arĝentaj monadoj,
    Kaj pluvo de herbet-glanoj. ...
Kia brileco de aero!
Mi intencas ekkuri.

住居

その南の三日月形の村は
わたくしなんぞ
置いてやりたくないという
   ……銀のモナドと草の実の雨……
まばゆさよ
わたくしは走ろう


本編は「銀のモナド」という語から、いわゆる「下書稿一」が異稿の内で最も近い。

senrikolta jaro

Sinjoro, la altplataĵo estas tro malluma,
Kaj du glaciejoj ekaperis tie.
    (Fine venis la malbona jaro.)
Ĉiuj cedroj ŝanĝiĝis en algegojn,
Birdoj post birdoj falis kiel ŝtonetoj.
    (Tio estas la Gogh en Ĥinujo.)
Nun tondras en la sesa ĉielo.
Kamparanoj jam kunvenis sur la flava monteto.
    (Estu preta mia vagonaro.)
Jes, certe, Sinjoro.

測候所

シャーマン山の右肩が
にわかに雪で被われました
うしろの方の高原も
おかしな雲がいっぱいで
なんだか非常に荒れて居ります
    ……凶作がとうとう来たな……
杉の木がみんな茶いろにかわってしまい
わたりの鳥はもう幾むれも落ちました
    ……炭酸表をもってこい……
いま雷が第六圏で鳴って居ります
公園はいま
町民たちでいっぱいです


エス表題はこの「測候所」の初期稿である「凶歳」があっている。 内容的にはどちらとも差があり、各々に対する異稿といえる。

projekto kaj malesteco

    Knaboj ordeme vestiĝis,
    Kaj rigardas arogante .........
La suno jam eniris en stratuskumulusoj,
Blanke ekbriliĝas la riveroglacio.
    ...... Laŭ mia arko,
    Frostas vidovojo ......

企てと無


   子供らは晴れ着にて
   気高く眺める ......
日輪は積乱雲に隠れ
川の氷は白くきらめく。
    ......我が描く弧の先に
    視界は凍れる......


原作未発見につき柴山がエス詩を和訳

poemeto

Mi estis staranta nudapiede,
En oktobra tomata farmejo
Kie nuboj faliĝas.

(短歌)

はだしにて
雲落ちきたる十月の
トマトばたけに立ちてありけり

poemeto

La koloroj, kiuj elvenas el sonĝeto,
estas ofte solecaj
kiel la maro.

(短歌)

まどろみに
ふっと入りくる丘のいろ
海のさましてさびしきもあり

al la hejmo / 柴山のページへ    al la literatura fronto     al la kapo / 冒頭へ
Komentoj

MIYAZAWA Kenzi:(1896-1933)
Poeto-fabelisto, apenaŭ konata dumvive. Li eklernis Esperanton en 1926. Liaj esperantaj poemoj estis trovitaj nur kiel manskribita manuskripto, kaj presitaj nur en 1953. Postaj studoj malkovris, ke ili estas tradukoj memfaritaj, kvankam la koresponda originalo por "projekto kaj malesteco" ankoraŭ ne estas malkovrita. Lingve, lia esperanta kapablo ne atingis bonan nivelon. Tial la nun prezentitaj poeziformoj estas post lingva kontrolado. Pri tio mi dankas la esperantan poeton Miyamoto Masao, sed aldonis aliajn elementojn, laŭ la sugestoj de aliaj studoj. Mi intencis prezenti la poemojn, kiel aprecus legantoj, se ili aperus post editorado de esperantistaj redaktoroj.
Komentis Sibayama Zyun'iti

   Rete legeblaj esperantigitaj tradukoj el Miyazawa Kenzi    Libroforme haveblaj esperantigitaj tradukoj el Miyazawa Kenzi
   Eseo pri Miyazawa Kenzi legebla rete

解説

宮沢賢治: (1896-1933)
宮沢賢治の詩は生前ほとんど知られていなかったが、それでも没後に詩集は編まれた。ところが彼がエスペラントで試みた詩作は鉛筆書きであり、公表を予定していなかったと思われ,活字化は1953年である。賢治は1926年にエスペラントを学んだが、その到達度は文学作品を文法的・語彙的に正しく表現するには不足していた。エスペラント詩が後人によって発掘された後の研究により、これらは自作の翻訳であることが判明している。("projekto kaj malesteco" =「企てと無」は、未だ対応原作が不明であるが)。
ここに掲げた詩形は賢治の原形や推敲過程を示すものではなく、エスペラント詩として自然な形を意図している。そのため、先人の宮本正男の校訂をとりいれつつも、他のテキストを参照して変更を加えている。
注釈:柴山純一

   ウェブで参照できる「原作」の載った文献 (2005-1現在)    [注1] (2)の対応和文中「凶歳」は田中貞美がエスペラントをもとに日本語訳したものである。また(2)(3)の対応和文中「企てと無」は、宮本正男がエスペラントをもとに日本語訳したものである。

   [注2] 「春」「朝」「夕」の3作品については、 佐藤勝一の朗読のCDがあるとのことだが、本編者は未聴である。

   参考文献
  • 筑摩書房編:『宮沢賢治全集第12巻』所収「エスペラント詩歌稿」,1968.
  • 筑摩書房編:『新校本宮澤賢治全集第6巻 詩X』所収「エスペラント詩稿」,1996.
  • 宮本正男:『宮本正男作品集第2巻』所収「エスペランチスト宮沢賢治」,1993.
  • 野島安太郎: 『宮沢賢治とエスペラント』,1996.
  • 佐藤勝一: 『帆船のロマン』 所収「宮沢賢治『エスペラント詩稿』の成立(1)」,他,2002.
  • 佐藤竜一: 『世界の作家 宮沢賢治』 2004.

   編者による賢治の詩のエスペラント訳

al la hejmo / 柴山のページへ    al la literatura fronto     al la kapo / 冒頭へ